1. Agrafia - zaburzenia języka pisanego

Trudności w pisaniu mogą wynikać z zaburzeń aspektu motorycznego lub wzrokowo-przestrzennego czynności lub/i z deficytu językowego. Ta druga przyczyna jest powodem agrafii, którą tu rozważamy. U chorego z agrafią afatyczną możemy obserwować różne deficyty:

• zaburzone przypominanie wzorca wzrokowo-przestrzennego litery oraz wzrokowych wyobrażeń słów pisanych
• trudności analizy dźwiękowo-literowej słowa (zamiana fonemu na grafem)
• zaburzenie pisania wtórne do defektu fonologicznego (chory nie potrafi przeliterować słowa i go zapisać, bowiem nie utrzymuje jego prawidłowego brzmieniowego wzorca) i semantycznego (chory pisze słowa nieadekwatne znaczeniowo)
• agramatyzm (ujawniany w wypowiedzi pisanej).

2. Aleksja - zaburzenia czytania

Czynność czytania jest procesem wymagającym prawidłowego przebiegu wielu elementów, włączając poziom spostrzegania wzrokowego, poziom przetwarzania fonologicznego i semantycznego czytanych treści oraz motorycznego aspektu języka. U chorych z afazją deficyt - w szczegółach złożony - może dotyczyć:

• zaburzenia identyfikacji liter jako symboli alfabetycznych
• trudności zamieniania grafemu (litery) na fonem (głoskę)
• przetwarzania wzrokowych wzorców całych słów na ich fonologiczne reprezentacje, z włączeniem semantycznego opracowania, a także motorycznego aspektu mowy.

3. Akalkulia

Nabyte zaburzenia wykonywania operacji na liczbach, nie wynikające z zaburzeń uwagi, pamięci i innych dysfunkcji poznawczych; u chorych z afazją, akalkulia jest rezultatem zaburzenia już na poziomie pisania i czytania (ze zrozumieniem) liczb i znaków używanych w operacjach na liczbach (tzw. pierwotna akalkulia).

Źródło: Joanna Seniów, "Afazja - krótka charakterystyka objawów i terapii"